Rozwód i alimenty – co powinieneś wiedzieć zanim udasz się do prawnika?
Rozwód jest szczególnym rodzajem postępowania prowadzonego na gruncie prawa rodzinnego i opiekuńczego. Zakładanym rezultatem tego postępowania jest przede wszystkim rozwiązanie małżeństwa łączącego strony. Rozstrzygnięcie o rozwodzie nie jest jednak jedyną kwestią jaką strony mogą w tym postępowaniu uregulować. Oprócz rozwiązania małżeństwa sąd może w przedmiotowym postępowaniu orzec o:
- sposobie sprawowania pieczy nad małoletnim dzieckiem, w tym o ograniczeniu bądź odebraniu władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców,
- kontaktach z dzieckiem,
- alimentach na małoletnie dziecko,
- alimentach na współmałżonka (w określonych przypadkach),
- podziale majątku,
- sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania, w tym także o eksmisji jednego z małżonków.
Postępowanie o rozwód ma więc co do zasady kompleksowo uregulować sytuację życiową, rodzinną i majątkową stron. Przed wizytą u prawnika warto zastanowić się jakie kwestie wymagałyby uregulowania i jaki jest oczekiwany przez Państwa rezultat postępowania. Dojście do odpowiednich wniosków na tym etapie pozwoli Państwu uniknąć dodatkowych kosztów związanych np. z późniejszym uregulowaniem władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem czy alimentów. Po orzeczeniu rozwodu każda z powyższych kwestii regulowana będzie w oddzielnym postępowaniu co będzie po Państwa stronie generować dodatkowe koszty.
Jak można się rozwieść?
Istnieją dwie możliwości.
Pierwsza z nich to rozwód bez orzekania o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Na zgodny wniosek stron sąd prowadzący postępowanie odstępuje od badania na kim ciąży wina za rozpad małżeństwa. Ogranicza się wyłącznie do badania czy w związku stron doszło do trwałego i zupełnego rozpadu więzi gospodarczej, uczuciowej i fizycznej. Odpowiedź twierdząca skutkuje rozwiązaniem małżeństwa stron przez rozwód. Przy zgodnej postawie stron postępowanie rozwodowe kończy się zazwyczaj na jednej rozprawie.
Druga możliwość to rozwód z orzeczeniem wyłącznej winy jednego z małżonków. Wniosek tej treści zgłoszony przez jedną ze stron determinuje przeprowadzenie szczegółowego postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia przyczyn rozpadu związku małżeńskiego i ustalenia, który z małżonków ponosi za niego winę. Powyższe wiąże się dla strony zainteresowanej takim rozstrzygnięciem z obowiązkiem dostarczenia odpowiednich dowodów (np. dokumentów, zdjęć) dla wykazania winy współmałżonka. Niejednokrotnie takie postępowanie wiąże się również z koniecznością zaangażowania osób trzecich – świadków, którzy mają wiedzę na temat okoliczności towarzyszących rozpadowi związku. Rozważając rozwód z orzeczeniem o wyłącznej winie jednego z małżonków należy się więc liczyć ze znacznym wydłużeniem procesu rozwodowego, a zatem i z większym nakładem środków pieniężnych.
Orzeczenie o wyłącznej winie jednego z małżonków nie służy jednak wyłącznie satysfakcji małżonka niewinnego. Rozstrzygnięcie o winie jednego z małżonków otwiera drogę do ubiegania się przez małżonka niewinnego o alimenty w przypadku, gdy orzeczenie rozwodu istotnie pogorszy jego sytuację materialną.
O tym, ile kosztuje rozwód piszemy TUTAJ.
Komu i od kogo przysługują alimenty?
Co do zasady uprawnionym do alimentów jest każda osoba, która nie jest w stanie samodzielnie pokryć swoich uzasadnionych potrzeb, a osobą zobowiązaną do wykonywania obowiązku alimentacyjnego (dostarczania środków utrzymania) każdy krewny w linii prostej (np. pełnoletnie dziecko względem rodzica) oraz rodzeństwo. O tym kto z rodziny w pierwszej kolejności odpowiada za wykonywanie obowiązku alimentacyjnego (alimentów) decyduje stopień pokrewieństwa (bliższy przed dalszym) oraz jego rodzaj tj. w pierwszej kolejności za wykonywanie obowiązku alimentacyjnego odpowiada zstępny (dziecko osoby uprawnionej do alimentów), a dopiero później wstępny (rodzic). Oczywiście za zaspokojenie potrzeb małoletniego dziecka jako pierwsi odpowiadają rodzice.
Jak wysokich alimentów mogę oczekiwać?
W każdym przypadku wysokość alimentów uzależniona jest od dwóch rzeczy: uzasadnionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych zdolności zobowiązanego.
Pojęcia te doczekały się licznych interpretacji przedstawicieli doktryny prawa i sądów orzekających w sprawach rodzinnych. Uzasadnione potrzeby uprawnionego (dziecka, osoby będącej w niedostatku) należy interpretować jako koszty niezbędne do zaspokojenia jego podstawowych potrzeb związanych przede wszystkim z utrzymaniem, wychowaniem, edukacją, rozwojem, leczeniem etc. W różnych rodzinach powyższe koszty można jednak oceniać inaczej. Wyznacznikiem uzasadnionych potrzeb jest tu zazwyczaj stopa, na której żyje osoba zobowiązana do płacenia alimentów. Nie może więc być tak, że osoba zobowiązana do płacenia alimentów ma obowiązek zaspokajać potrzeby uprawnionego w najniższym możliwym wymiarze, gdy sama będąc osobą majętną zaspokaja swoje potrzeby na wiele wyższym poziomie. Powyższą sytuację można odwrócić – uprawniony nie może żądać alimentów w wysokości pozwalającej mu na zaspokojenie swoich potrzeb na poziomie wyższym aniżeli czyni to wobec siebie osoba zobowiązana.
Drugim wskaźnikiem pozwalającym sądom na ustalenie wysokości alimentów są zarobkowe i majątkowe zdolności zobowiązanego. W praktyce często zdarza się, że osoby zobowiązane do płacenia alimentów (np. rodzice faktycznie niewychowujący dzieci) próbują zaniżać swoje zdolności zarobkowe i majątkowe, wykazując niedorzecznie niskie wynagrodzenia i niewiarygodnie wysokie koszty utrzymania (kredyty, koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej etc.), w ten sposób przekonując sąd do jak najniższego wymiaru alimentów. Należy wskazać, że sam fakt, że zobowiązany do płacenia alimentów osiąga niskie wynagrodzenie nie zwalnia go od obowiązku zaspokajania uzasadnionych potrzeb małoletniego. Sądy rodzinne (np. Gorzów Wlkp., Międzyrzecz, Sulęcin, Myślibórz) nie ograniczają badania zdolności majątkowych i zarobkowych osób zobowiązanych do płacenia alimentów wyłącznie do wysokości aktualnie osiąganych przez nich dochodów i kosztów związanych z ich utrzymaniem. Równie ważne są kwalifikacje zawodowe posiadane przez te osoby, ich poprzednie zatrudnienie (w szczególności za granicą), doświadczenie w danym zawodzie etc. Osoba zobowiązana ma bowiem obowiązek wykorzystywać wszystkie dostępne mu możliwości i metody do zaspokojenia uzasadnionych potrzeb uprawnionego. Co do wspomnianych wcześniej niewiarygodnie wysokich kosztów należy pamiętać, że rata kredytu nie jest w ocenie sądu zobowiązaniem ważniejszym niż rata alimentów. Wręcz przeciwnie, od lat sądy rodzinne stoją na stanowisku, że zaciągnięty kredyt nie jest dostatecznym argumentem dla niższego wymiaru alimentów.
Ile to kosztuje?
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym pozew o alimenty nie podlega opłacie sądowej. Jedynym kosztem związanym z wszczęciem i prowadzeniem sprawy są więc koszty pełnomocnika. Te z kolei ściśle wiążą się ze stopniem skomplikowania sprawy, a więc nakładami pracy jakie pełnomocnik będzie musiał dołożyć celem korzystnego dla Klienta rozstrzygnięcia sporu. Cena usługi jest więc indywidualnie negocjowana z Klientem.
Dlaczego my?
Adwokat Błażej Czapliński posiada szerokie doświadczenie w prowadzeniu spraw rodzinnych, w tym postępowań o rozwód. Doświadczenie zdobyte na kanwie kilkudziesięciu zakończonych prawomocnym wyrokiem postępowań o rozwód pozwala na dokładne przeanalizowanie sprawy pod kątem czasu trwania procesu i możliwych rozstrzygnięć. Odpowiednia taktyka procesowa obrana jeszcze przed wszczęciem postępowania o rozwód pozwala na osiągnięcie przez Państwa oczekiwanych rezultatów przy możliwie niskich nakładach czasu i pieniędzy.